ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΩΝ, ΜΕΣΑΝΑΤΟΛΙΚΩΝ & ΙΣΛΑΜΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Iran has consistently attempted to portray the Arab spring as an "Islamic Awakening" and a continuation of its own Iranian revolution of 1979, in an attempt to further its main goal, the consolidation of its role as regional power. By choosing to ignore the clearly political, and not religious, context of the Arab uprisings, Iran has failed to mobilize the Muslim world under its wing. Its goal of achieving a "leader" status in the region, could be threatened even more by the risk of failure of the ongoing nuclear talks, and also by the menacing presence of the Islamic State in Iraq and Syria.

Securitarian, humanitarian, and economic concerns concur in defining a country's migration policies. The political upheavals and conflicts in the MENA region and the resulting outflow of refugees highlights how migration policies and foreign relations - both domestic and external dimensions - are strictly interlinked. In the middle of the refugee crisis, with the Mediterranean becoming the “graveyard” for thousands of migrants and Libya plunging into chaos, Italy sought a new approach to border control with the Mare Nostrum operation. Was it an ephemeral response to the public outcry or should it be considered a call for a more coordinated and coherent European effort?

Ζούμε σήμερα σε ένα μεταψυχροπολεμικό κόσμο – μια νέα τάξη πραγμάτων – ο οποίος δεν είναι πλέον δυνατόν να προσεγγίζεται απλά με έννοιες διακρατικών σχέσεων ή αντιπαράθεσης υπερδυνάμεων. Η Μέση Ανατολή έχει αποκτήσει μια δική της ιδιαίτερη δυναμική. Η δυναμική αυτή δεν έχει σύνορα – τουλάχιστον όπως τα γνωρίζαμε τον 20ο αιώνα. Θα μπορούσαμε να την αντιπαραβάλουμε με τα εθνικιστικά κινήματα του 19ου αιώνα (1815-1878). Οι δυνάμεις και οι παίκτες της Μέσης Ανατολής προσπαθούν να οριοθετήσουν το ζωτικό τους χώρο, ένα χώρο απαγκιστρωμένο από τους περιορισμούς και τα σύνορα που έθεσαν οι τότε μεγάλες δυνάμεις. Ακριβώς όπως συνέβη το 19ο αιώνα, μετά το συνέδριο της Βιέννης του 1815 και την ίδρυση της Ιεράς Συμμαχίας (με μέλη τότε τη Μεγάλη Βρετανία, τη Ρωσία και την Αυστρία). Ωστόσο, μέχρι στιγμής, οι ομοιότητες με αυτήν την περίοδο της ευρωπαϊκής ιστορίας σταματούν εδώ. Κάθε προσπάθεια περαιτέρω ανάλυσης συναντά την ακόμη νέα και πρόσκαιρη κατάσταση πραγμάτων καθώς και τον εφήμερο χαρακτήρα της. Υπό το πρίσμα των τωρινών συνθηκών, ο καλύτερος τρόπος μελέτης της αποτελεί η ανάλυση των παραγόντων και μεταβλητών που παράγουν τα ερείσματα στις γεωπολιτικές εξελίξεις στην περιοχή. Κράτη και συμφέροντα προφανώς εμπλέκονται άμεσα, εντούτοις, η ιστορία, οι παίκτες και τα διάφορα διακυβεύματα δεν περιορίζονται σε αυτά.

The way the Arab and Muslim people in the region react to the Islamic State of Iraq and al-Sham (ISIS)reveals the boundaries of the Islamic State (IS) identity formation. Even though ISIS aspires to supplant other religious, Arab and national identities, in reality the IS cannot unshackle itself from these identities.

As the United States has been undertaking an air strike campaign in Iraq and Syria for several weeks, the familiar question in US foreign policy debates reappeared: can airpower alone do the job? Wrong questions, though, lead to wrong answers. Too much focus on military means and ways results in the tacticization of strategy and the neglect of the political context. The United States should strive to defeat the Islamic State strategically, employing military force if necessary, but not by force alone, because weapons can win battles but cannot win wars.

During the past few months, the international community has been following closely the Crimea crisis as well as the events in Syria and Iraq. Due to the latter's explosive nature, the situation slowly developing in the Maghreb countries failed to make a strong impact on the news. Priorities, however, are shifting and interest in the Maghreb - Algeria and Libya in particular - is coming back to the forefront.

Η αστραπιαία προέλαση της οργάνωσης «Ισλαμικό κράτος στο Ιράκ και την Μείζονα Συρία» (ΙΚΙΣ) προς την Μοσούλη εξέπληξε πολλά μέσα ενημέρωσης στην Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό. Στην πραγματικότητα οι τζιχαντιστικές οργανώσεις τύπου αλ-Κάιντα ποτέ δεν σταμάτησαν να δρουν στο κεντρικό Ιράκ, ούτε ακόμη και μετά την συντριβή τους από τη συμμαχία των αμερικανικών δυνάμεων με τις σουνιτικές μουσουλμανικές φυλές στην περιοχή αυτή στα τέλη της δεκαετίας του 2000. Συνέχισαν να δρουν κυρίως με βομβιστικές επιθέσεις εναντίον αμάχων σιιτών μουσουλμάνων ή χριστιανών στα μεγάλα αστικά κέντρα του Ιράκ. Τρεις όμως ήταν οι λόγοι που επανάφεραν τις τζιχαντιστικές οργανώσεις στο προσκήνιο και τις κατέστησαν εκ νέου σημαντική δύναμη στην περιοχή.

Η επιχείρηση του ισραηλινού στρατού στη Γάζα και οι συνεχιζόμενες επιθέσεις εντός της Δυτικής Όχθης από παραστρατιωτικές ομάδες Ισραηλινών εποίκων εναντίον Παλαιστινίων δεν αποτελούν βέβαια «απάντηση» στην δολοφονία των τριών Ισραηλινών εφήβων. Προφανώς αποτελούν τα δύο σκέλη ενός σχεδίου του Ισραήλ για αποδυνάμωση ή και εξάλειψη της Χαμάς ως στρατιωτικής και πολιτικής δύναμης. Σημαντικές δεξαμενές σκέψης που καλύπτουν σχεδόν όλο το πολιτικό φάσμα του Ισραήλ, προτρέπουν όχι απλά για αεροπορικές επιθέσεις και επιλεκτικές χερσαίες επιχειρήσεις αλλά για ανακατάληψη της Λωρίδας της Γάζας για ορισμένο χρονικό διάστημα ώστε να εφαρμόσουν τις τακτικές που εφαρμόστηκαν το 2002 κατά την επιχείρηση «Αμυντική Ασπίδα» εναντίον της δεύτερης παλαιστινιακής Ιντιφάντα.

During most of its modern history, Egypt seemed to follow a more or less similar path in its foreign policy: it would align with one major power after another and would thus gain an advantageous position in the region. During the past two centuries, Great Britain, the Soviet Union, and the United States have replaced one another in more or less the same role. Amid the “new Cold War” trend being covered lately in the international press and Sisi’s recent visit to Moscow where he signed the first arms deal with Russia since the 1960’s, many have begun speaking of a renewal of the strategic relationship between the two countries and a consequent chill between Cairo and Washington.

Having been repressed or used for decades by the local regimes, Salafism is on a definite rise, raising security and political threats primarily in the Middle East, while the West sees the chance for democratization drifting away. The many faces of Salafism make us address questions regarding its origins, its present dynamics and also whether it can be a viable political alternative and a part of a democratic transition.